Ξέρουμε τι απορρίπτουμε – ξέρουμε τι θέλουμε

Στην πρώτη μου παρέμβαση έδειξα ότι κάθε κοινωνική κρίση είναι διαφορετική…

Και πολλές φορές τείνουμε να φανταζόμαστε τη διέξοδο ή τη λύτρωση από την τωρινή κρίση, αναπολώντας παρελθούσες «επαναστάσεις». Κάτι που αποτελεί επαγγελματική διαστροφή των στρατιωτικών, οι οποίοι κάθε φορά τείνουν να προετοιμάζονται για «επιτυχή επανάληψη» του… προηγούμενου πολέμου! Κι έτσι δεν διδάσκονται ούτε από τις επιτυχίες ούτε από τις αποτυχίες του παρελθόντος.

Γιατί η νέα κρίση που αντιμετωπίζουμε σήμερα (όπως και ο επόμενος Πόλεμος για τους στρατιωτικούς) είναι, κάθε φορά, εντελώς καινούργιοαληθινά έρχεται και μείνουμε παγιδευμένοι στα στερεότυπα προηγούμενων εποχών, το πιθανότερο είναι να αποτύχουμε… φαινόμενο. Κι αν δεν ετοιμαστούμε γι’ αυτό που

Στην πρώτη εκείνη ανάρτηση, λοιπόν, έδειξα ότι το ζητούμενο για μας σήμερα, είναι να ξαναπάρουμε την Ελλάδα στα χέρια μας – να ξαναπάρουμε στα χέρια μας και την Πολιτική και την Οικονομία και την Παιδεία και το σύνολο του Δημόσιου βίου. Γιατί σήμερα τείνουνε να γίνουμε «τηλεκατευθυνόμενο προτεκτοράτο».

Γίνεται, λοιπόν, επίκαιρη και απαραίτητη μια επιστροφή στον εθνοκεντρισμό – κι αυτό για τρείς λόγους:

* Πρώτον, διότι αυτό αποτελεί δημοκρατικό πρόταγμα: Η δημοκρατία στηρίζεται στους Πολίτες. Και οι πολίτες προϋποθέτουν την «Πόλη». Και Πόλη στην περίπτωσή μας είναι η «Κοινή Πατρίδα». Και δεν μπορεί να υπάρξει ποτέ αληθινή δημοκρατία από υπεύθυνους πολίτες, όταν έχουν εκχωρηθεί οι μείζονες αποφάσεις που αφορούν την διακυβέρνησή της σε εξωχώρια κέντρα. Αυτό ακριβώς έγινε τα τελευταία χρόνια. Κι η Ελλάδα κατάντησε «Νομαρχία», όπου οι πολίτες εκλέγουν την κατώτατη «διοίκηση» της χώρας τους, τους τοπικούς «διαχειριστές» που θα εφαρμόσουν αποφάσεις οι οποίες λήφθηκαν αλλού κι από άλλους. Χωρίς κανένα έλεγχο από την ελληνική κοινωνία.

Η επιστροφή στον εθνοκεντρισμό, λοιπόν, είναι πρώτα απ’ όλα δημοκρατικό πρόταγμα.

* Δεύτερον, διότι αυτό αποτελεί σύγχρονη τάση. Σήμερα όλες οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης – με πρώτη τη Γερμανία, αλλά και πολλές άλλες, μικρότερες – βάζουν το εθνικό τους συμφέρον σε απόλυτη προτεραιότητα! Και βλέπουν την Ευρώπη ως χώρο όπου μπορούν οι ίδιες να μεγιστοποιήσουν το εθνικό τους συμφέρον. Όχι ως χώρο εντός του οποίου θα αναιρεθούν τα εθνικά συμφέροντα και τα εθνικά κράτη, προς όφελος μιας «υπερεθνικής γραφειοκρατίας», κι ενός «υπέρ-κράτους», που δεν υπάρχει σήμερα. Και που κανείς δεν θέλει να υπάρξει…

Αυτή είναι σήμερα η τάση στην Ευρώπη. Αυτή, πολύ περισσότερο, είναι η τάση και εκτός Ευρώπης. Όπου τα κράτη ξαναγυρίζουν στις προτεραιότητες του εθνικού συμφέροντος, όχι για να… «πολεμήσουν» μεταξύ τους, αλλά γιατί οι χαοτικές δυνάμεις της αγοράς που επικράτησαν πάνω στην Πολιτική τις τελευταίες δεκαετίες διέλυσαν και το διεθνές σύστημα και τις επί μέρους οικονομίες και τις τοπικές κοινωνίες.

Χρειάζεται, λοιπόν, μια νέα ισορροπία μεταξύ Οικονομίας και Πολιτικής, γιατί την εποχή της παγκοσμιοποίησης είχε χαθεί κάθε ισορροπία. Κι αυτό οδήγησε σε αλλεπάλληλες κρίσης διεθνώς – και όχι μόνο οικονομικές.

Αυτό δεν σημαίνει ότι θα αγνοήσουμε την παγκόσμια Οικονομία και τη διεθνή ροή εμπορευμάτων, ανθρώπων, υπηρεσιών, κεφαλαίων και πληροφοριών. Απλά σημαίνει ότι τα εθνικά κράτη (και οι ενώσεις κρατών) θα πρέπει να  παίξουν καλύτερο ρόλο να θωρακίζουν τους λαούς από το χαοτικό χαρακτήρα των διεθνών αγορών. Αλλιώς, θα καταλυθεί και η δημοκρατία και οι πατρίδες εντός των οποίων – και μόνο – μπορεί να υπάρξει η δημοκρατία.

Η επιστροφή στον εθνοκεντρισμό, λοιπόν, είναι και σύγχρονη τάση.

Παγκοσμιοποίηση και πολύ-Πολιτισμικότητα

* Τρίτον, διότι όσοι θέλουν να επιβάλλουν μια παγκόσμια Αυτοκρατορία, στην υπηρεσία μιας παγκόσμιας οικονομικής Ολιγαρχίας, κάνουν πέντε πράγματα:

– αμφισβητούν τη βιωσιμότητα του εθνικού κράτους σήμερα (το θεωρούν «παρωχημένο»)

–αμφισβητούν την «ηθική» του εθνικού κράτους και του εθνικού συμφέροντος (τα θεωρούν ταυτόσημα με τον «εθνικισμό και τη μισαλλοδοξία»)

– τα δύο προηγούμενα επιχειρήματα ευαγγελίζονται την «Παγκοσμιοποίηση»

Δεν μας λένε, όμως, ότι όσο πιο μακριά από τους λαούς παίρνονται οι αποφάσεις, τόσο λιγότερο θα ελέγχονται απ’ αυτούς και τόσο λιγότερο θα υπηρετούν τα συμφέροντά τους. Τόσο πιο κοντά θα βρίσκονται στον έλεγχο της «συγκεντρωμένης ισχύος» των όπλων (από τα ισχυρά στρατιωτικά έθνη) και του Πλούτου (από τα ισχυρά οικονομικά συμφέροντα και τις απρόσωπες αγορές)

[Προσοχή, μικρή παρέκβαση στο σημείο αυτό: Μια ελεύθερη Οικονομία είναι μηχανισμός βελτιστοποίησης αποφάσεων μόνον όταν είναι «τέλεια»!

Όταν έχει πάσης φύσεως «στρεβλώσεις», όταν υπάρχει υψηλός βαθμός συγκέντρωσης οικονομικής ισχύος για παράδειγμα, ή «ακαμψίες προσαρμογής» κλπ., τότε τέτοιες ατελείς αγορές φέρονται ως μοχλοί επιβολής εγκαθιδρυμένων συμφερόντων ή της κερδοσκοπικής απληστίας.

Έτσι οι αληθινοί φιλελεύθεροι θέλουν τέλειες αγορές (υψηλού ανταγωνισμού) ή ρύθμιση αγορών (όταν δεν μπορούν να απαλειφθούν οι στρεβλώσεις του).

Όσοι επιδιώκουν διατήρηση των στρεβλώσεων εν ονόματι της «ελεύθερης αγοράς» δεν είναι «φιλελεύθεροι», είναι «παπαγάλοι» των ισχυρών συμφερόντων που ευνοούνται από τις κυρίαρχες στρεβλώσεις (αυτό, ιδιαίτερα στα ενεργειακά, είναι σήμερα ιδιαίτερα εμφανές).

Μη μπερδεύουμε λοιπόν τις αγορές του ελεύθερου (ή τέλειου) ανταγωνισμού της φιλελεύθερης σκέψης, με τις «ελεύθερες» (για την ακρίβεια απορρυθμισμένες) αγορές της ασύδοτης κερδοσκοπίας, που δεν είναι «ανταγωνιστικές» είναι ατελέστατες, γεμάτες στρεβλώσεις και ακαμψίες. Τέλος της παρέκβασης…]

– ακόμα όσοι θέλουν να υποτάξουν τα έθνη στην Αυτοκρατορία της παγκόσμιας Οικονομικής Ολιγαρχίας προσπαθούν να αλλοιώσουν την εθνική σύνθεση των κρατών, για να μπορέσουν να παραλύσουν την θέλησή τους για αυτοδιάθεση-ανεξαρτησία.

Αν κατάφερναν να μετατρέψουν ιστορικές χώρες σε «γεωγραφικούς χώρους» και ολόκληρους λαούς σε «πληθυσμούς» χωρίς ταυτότητα, τότε θα ισοπέδωναν τις κοινωνίες και τους πολιτισμούς τους, θα ακύρωναν τη θέλησή τους να υπάρξουν ως χωριστά υποκείμενα…

Θα μετέτρεπαν χωριστά συλλογικά υποκείμενα πολιτικής (τα κράτη) σε «πολτοποιημένα» αντικείμενα επιβολής!

– Αυτό το στόχο της «πολτοποίησης» λαών υπηρετεί και η πολύ-Πολιτισμικότητα! Η οποία επιβάλει την ανάμιξη ανόμοιων πληθυσμών, με όρους που αποκλείουν των ενσωμάτωση των μεταναστών στην πολιτιστική εθνική πλειοψηφία, και οδηγούν στην γκετοποίηση πολλών διαφορετικών ομάδων, ώστε να μην εμπιστεύεται κανένας κανένα και να καταργείται η κοινότητα συμφέροντος και πολιτισμού μεταξύ τους. Και τελικά να αποδυναμώνεται και η Δημοκρατία, η οποία στηρίζεται στη σύμβαση κοινής ταυτότητας και κοινού συμφέροντος των πολιτών.

Η Παγκοσμιοποίηση και η πολύ-Πολιτισμικότητα ήταν επιθέσεις όχι μόνο ενάντια στα εθνικά κράτη, την ταυτότητα και την ανεξαρτησία τους, αλλά και ενάντια στη Δημοκρατία!

Παγκοσμιοποίηση και πολύ-Πολυιτισμιότητα – τα δύο αυτά ιδεολογικά «υπέρ-όπλα» της τελευταίας εικοσαετίας – έχουν χρεοκοπήσει σήμερα! Η μια μετά την άλλη, οι κοινωνίες της Δύσης απορρίπτουν τα προτάγματα αυτά…

Τώρα η εξέγερση στη Βόρειο Αφρική και οι φόβοι για νέα κύματα λαθρομεταναστών οδηγούν σε ακόμα μεγαλύτερη ανησυχία και μεταστροφή των ευρωπαϊκών κοινωνιών.

Συνεπώς, η επιστροφή σε ένα σύγχρονο εθνοκεντρισμό είναι πολλαπλά επίκαιρη. Και γίνεται όλο και πιο επίκαιρη πλέον…

Ξέρουμε τι απορρίπτουμε-ξέρουμε τι θέλουμε

Και θα είναι σύγχρονος ο εθνοκεντρισμός – κι όχι επιστροφή σε ιδεολογίες «εθνικής περιχαράκωσης» – εφ’ όσον έχει πρόσθετα: το στοιχείο της Δημοκρατίας μέσα στις εθνικές κοινωνίες, της ΕυθύνηςΑλληλεγγύης ανάμεσα σε λαούς με κοινά προβλήματα που αντιμετωπίζουν κοινούς κινδύνους. των λαών και της

– Το στοιχείο της Δημοκρατίας είναι απαραίτητο, ώστε η επιστροφή στην αυτοδιάθεση να μην οδηγήσει σε εσωτερικό αυταρχισμό ή μισαλλοδοξία.

– Το στοιχείο της Ευθύνης είναι απαραίτητο, ώστε η ανάκτηση των εξουσιών να μην οδηγήσει σε νέα κύμα λαϊκισμού.

– Και το στοιχείο της Αλληλεγγύης είναι απαραίτητο, ώστε να μην οδηγηθούν μεγάλες ομάδες λαών σε απομόνωση. Χώρες με κοινά προβλήματα οφείλουν και μπορούν να αναπτύξουν κοινές πολιτικέςκοινών «αντιπάλων»: όπως η λαθρομετανάστευση, η εσωτερική υπονόμευση από δίκτυα «πολύχρωμων επαναστάσεων» (τύπου Σόρος) και επιθέσεις κερδοσκόπων από τις διεθνείς αγορές. για την αντιμετώπιση

Χρειαζόμαστε, μ’ άλλα λόγια, το διεθνισμό της απελευθέρωσής των λαών, όχι το διεθνισμό της υποταγής τους (στην «Παγκοσμιοποίηση»).

* Όλα αυτά δείχνουν  σαφή κατεύθυνση για το που πάνε τα πράγματα. Ξέρουμε τι απορρίπτουμε και γιατί: Ένα διεθνές σύστημα της Παγκοσμιοποίησης και της πολύ-Πολιτισμικότητας.

* Ξέρουμε τι επιδιώκουμε και γιατί: ένα διεθνές σύστημα στηριγμένο σε ανανεωμένα εθνικά κράτη: Ανοιχτά, αλλά όχι «ξέφραγα αμπέλια». Δημοκρατικά, αλλά όχι παραλυμένες ομοσπονδίες γκετοποιημένων μειοψηφιών, χωρίς εθνική ταυτότητα. Αλληλέγγυα μεταξύ τους, αλλά και ανεξάρτητα και υπεύθυνα για τις τύχες τους, όχι «προτεκτοράτα».

Ξέρουμε ότι η επιδίωξή ενός τέτοιου μοντέλου θα είναι εφικτή και λυτρωτική για την Ελλάδα: να πάρουμε τις τύχες της χώρας μας στα χέρια μας!

«Που πάμε» και το ζήτημα του «Ηγέτη»

Και το επόμενο ερώτημα είναι πώς;

Σε αυτό επιχείρησα να απαντήσω με τις δύο επόμενες αναρτήσεις:

– Στο «Που πάμε» (http://www.antinews.gr/2011/03/01/88286/) εξήγησα ότι η αλλαγή καθεστώτος θα μπορούσε να γίνει σχετικά ομαλά, αν υπήρχαν θεσμικά αντίβαρα. Αλλά δεν υπάρχουν στην Ελλάδα…

Εξήγησα, ακόμα, ότι θα μπορούσε η αλλαγή καθεστώτος να γίνει με Επανάσταση, αλλά δεν υπάρχει ούτε (επαναστατικό) «υποκείμενο», ούτε φορέας, ούτε σκοπός, ούτε Σχέδιο…

Άρα, η αλλαγή καθεστώτος δεν μπορεί να είναι ούτε απόλυτα «ομαλή», ούτε απόλυτα «επαναστατική» με την πλήρη έννοια του όρου.

Μπορεί να είναι κάτι «ενδιάμεσο»: αν ο αφυπνισμένος, σοκαρισμένος ή έστω ανήσυχος λαός, παίξει «καταλυτικό ρόλο» για την αλλαγή καθεστώτος.

Κι αυτό μπορεί να συμβεί μόνον αν βρεθεί Ηγέτης (και ηγεσία, γενικότερα) που να πληροί κάποιες προϋποθέσεις.

– Αυτές περιέγραψα αναλυτικά στην επόμενη (τρίτη) ανάρτηση υπό τον τίτλο «Τι να κάνουμε»http://www.antinews.gr/2011/03/02/88618/): (

Να βρούμε, να αναδείξουμε και να «συμπληρώσουμε» τέτοιον Ηγέτη (και τέτοια ηγεσία)!

Μια τελευταία διευκρίνιση (που ήδη την έκανα, απλώς την επαναλαμβάνω):

Η συζήτηση περί «ηγέτη» ουσιαστικά ανοίγει τη συζήτηση για το είδος και τον τρόπο της «μετάβασης» σε άλλο καθεστώς.

Το ερώτημα ποια πρέπει να είναι τα χαρακτηριστικά του νέου καθεστώτος (σύγχρονος εθνοκεντρισμός κλπ.) το έχω ήδη απαντήσει.

Το πώς θα πάμε εκεί, είναι το ερώτημα που αρχίζουμε να το προσεγγίζουμε με τη συζήτηση «περί Ηγέτη και ηγεσίας». Αφού έχουμε ήδη αποκλείσει αυτόματη μετάβαση (μια που δεν υπάρχουν θεσμικά αντίβαρα) και αφού έχουμε αποκλείσει και την «επαναστατική μετάβαση» (αφού δεν υπάρχει «επαναστατικό υποκείμενο», πρόγραμμα κλπ.)

Η συζήτηση για τον «Ηγέτη», λοιπόν, είναι η «συμπυκνωμένη αφετηρία» της επόμενης συζήτησης, όλα εκείνα που πρέπει να απαντηθούν από δω και στο εξής.

Γι’ αυτό το λόγο παρέπεμψα σε δύο κλασικά κείμενα περί ηγεσίας (του Ξενοφώντα και του Μακιαβέλι): γιατί κι εκείνα αφορούσαν περισσότερο την αναζήτηση του επόμενου καθεστώτος και του τρόπου μετάβασης σε δύο διαφορετικές αλλά ανήσυχες ιστορικές εποχές:

– στο τέλος της κλασικής Ελλάδας, όταν το ερώτημα απαντήθηκε πενήντα χρόνια αργότερα με τον Αλέξανδρο, το θεμελιωτή της Οικουμενικότητας του Ελληνιστικού κόσμου (και αργότερα με τους Ιούλιο Καίσαρα και Οκταβιανό Αύγουστο, που θεμελίωσαν την Ελληνορωμαϊκή Οικουμενικότητα).

– και στην αρχή της Ευρωπαϊκής Αναγέννησης, όπου το ερώτημα απαντήθηκε, δυόμιση με τρείς αιώνες αργότερα με το Φρειδερίκο της Πρωσίας και το Ναπολέοντα, τους ηγέτες σύμβολα του σύγχρονου εθνικού κράτος, αλλά και του ηγεμονισμού του.

Γιατί μπορεί το κρίσιμο ερώτημα να είναι «πού πάμε». Αλλά καμία μεγάλη μετάβαση από ένα ιστορικό υπόδειγμα σε ένα άλλο – σε εθνική ή παγκόσμια κλίμακα – δεν έγινε χωρίς να αφήσει τη σφραγίδα του ένας σημαντικός ηγέτης (ή και περισσότεροι).

Η αναζήτηση Ηγέτη δεν είναι αναζήτηση «σωτήρα»! Είναι η συμπύκνωση όλων εκείνων τα ιστορικών προϋποθέσεων που θα κάνουν πραγματικότητα αύριο αυτό που σήμερα μοιάζει ανέφικτο. Που θα κάνουν ορατό αυτό που σήμερα μοιάζει απροσδιόριστο. Που θα κάνουν χειροπιαστό αυτό που σήμερα φαίνεται ομιχλώδες, ακόμα και σε εκείνους που το προσδοκούν…

Το πώς ακριβώς μπορεί να γίνει αυτό, είναι η επόμενη συζήτηση.

Αλλά και μέχρι εδώ που τη φτάσαμε δεν είναι λίγο…

ΥΓ 1. Όλα αυτά είναι μια πρόχειρη καταγραφή συλλογισμών. Που προσφέρονται για να ερεθίσουν τη σκέψη καθενός χωριστά και το διάλογο μεταξύ μας. Δεν είναι «τελειωμένες θέσεις». Είναι «τροφή για σκέψη» και διάλογο.

Κι εγώ ο ίδιος δεν είμαι σίγουρος για όλα αυτά. Αν δόθηκε η αφορμή για κάποιους πιο προχωρημένους συλλογισμούς και για κάποιο ενδιαφέροντα διάλογο, δεν ήταν άστοχο το όλο εγχείρημα…

ΥΓ 2. Δεν μπήκα σε «ονοματολογία» ηγέτη. Κάποιοι το έκαναν. Εκείνο που ήθελα είναι να προβληματιστούμε όλοι για το τι θα συναντήσουμε μπροστά μας και τι απαιτήσεις να έχουμε από τους εαυτούς μας και από τα γεγονότα κι όσους μπουν μπροστά από δω κι εμπρός.

ΥΓ 3. Έβαλα κάποιες εκφράσεις και κάποια κείμενα (στα οποία παρέπεμπα) στα αγγλικά, για να διευκολύνει τους… μεταφραστές! Γνωρίζω ότι οι συζητήσεις από το antinews μεταφράζονται σε άλλες γλώσσες! (Μη ρωτάτε από ποιους. Έχω όμως αυτή την αίσθηση). Κι ήθελα να είμαι βέβαιος, ότι μερικά κρίσιμα πράγματα …δεν θα «χαθούν στη μετάφραση».

ΥΓ 4. Με την άδεια, τη δική σας και του antinews, θα επανέλθω, αν δεν σας κούρασα…

Ελευθέριος Μπαλτάς

Πηγή